หลายคนอาจจะคุ้นเคยกับการดูสุขภาพสัตว์เลี้ยงผ่านสีและลักษณะของอุจจาระ เพราะง่ายต่อการสังเกต แต่ความจริงแล้ว ฉี่สุนัข ก็เป็นอีกตัวชี้วัดที่มีความสำคัญไม่น้อย ปัสสาวะเป็นของเสียที่ร่างกายขับออกมา ซึ่งมีข้อมูลมากมายซ่อนอยู่ในนั้น ตั้งแต่ระดับการดื่มน้ำ ภาวะการทำงานของไต ภาวะขาดน้ำ ไปจนถึงการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ และโรคร้ายแรงอย่างเบาหวานหรือโรคเกี่ยวกับตับ
ถ้าเจ้าของหมั่นสังเกตลักษณะของฉี่ในชีวิตประจำวัน เช่น สี ความใส หรือความขุ่น ก็สามารถช่วยตรวจจับความผิดปกติได้ตั้งแต่เนิ่นๆ เป็นหนึ่งในเคล็ดลับของ คนรักสัตว์ มืออาชีพเลยทีเดียว
โดยทั่วไปแล้ว ฉี่ หรือ ปัสสาวะ สุนัข ที่ปกติจะมีลักษณะดังนี้:
- สีเหลืองอ่อนจนถึงเหลืองเข้มเล็กน้อย (แต่ไม่ถึงขั้นเหลืองจัดหรือส้ม)
- กลิ่นไม่ฉุนจนผิดปกติ
- มีความใสในระดับปานกลาง ไม่ขุ่น ไม่เป็นตะกอน
ระดับความเข้มของสีปัสสาวะสามารถเปลี่ยนแปลงได้ตามปริมาณน้ำที่น้องหมาดื่มในแต่ละวัน เช่น ถ้าวันไหนอากาศร้อนมาก ดื่มน้ำน้อย ปัสสาวะอาจเหลืองเข้มขึ้นได้เล็กน้อย ซึ่งถือเป็นเรื่องปกติถ้าไม่ได้เกิดขึ้นบ่อยๆ หรือมีอาการอื่นร่วมด้วย
หากสังเกตเห็นว่าสีของ ฉี่ หรือ ปัสสาวะ เปลี่ยนแปลงไปจากปกติ นี่อาจเป็นสัญญาณเตือนเรื่อง สุขภาพสัตว์เลี้ยง ของคุณได้
ลองมาดูกันว่าสีไหนหมายถึงอะไร และควรระวังอย่างไร:
- สีส้มเข้ม = ขาดน้ำ, ตับมีปัญหา
หากปัสสาวะน้องหมาออกมาเป็นสีส้มเข้มผิดปกติ นั่นอาจบอกว่าร่างกายของเขากำลังขาดน้ำ หรือในบางกรณีอาจเป็นสัญญาณของปัญหาตับ เช่น ตับอักเสบ หรือการทำงานของตับผิดปกติ ซึ่งควรรีบพาไปพบสัตวแพทย์เพื่อตรวจเพิ่มเติม - สีแดง/ชมพู = มีเลือด, ทางเดินปัสสาวะอักเสบ
ฉี่สุนัข ที่มีสีแดงหรือชมพู หมายความว่าอาจมีเลือดปนอยู่ ซึ่งเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ นิ่วในกระเพาะปัสสาวะ หรือแม้แต่เนื้องอกในระบบปัสสาวะ อาการนี้ไม่ควรนิ่งนอนใจเด็ดขาด ควรรีบตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียด - สีขุ่น = ติดเชื้อ, นิ่วในกระเพาะปัสสาวะ
ปกติปัสสาวะควรใส หรือใสเล็กน้อย หากฉี่ขุ่นมาก คล้ายมีตะกอน นั่นอาจหมายถึงการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ หรือนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ นอกจากนี้ยังอาจพบกลิ่นฉุนผิดปกติร่วมด้วย ซึ่งเป็นอีกหนึ่งสัญญาณที่ต้องรีบพาน้องหมาไปพบสัตวแพทย์ - ใสเกินไป = อาจมีโรคเบาหวาน, ไตทำงานผิดปกติ
ปัสสาวะที่ใสเหมือนน้ำเปล่าเกินไป แม้ว่าจะดูเหมือนสะอาด แต่หากเกิดขึ้นต่อเนื่อง อาจเป็นสัญญาณของโรคเบาหวาน หรือภาวะไตทำงานผิดปกติได้ เพราะร่างกายพยายามขับน้ำออกมากเกินกว่าปกติ
แม้การสังเกตสีของ ฉี่ หรือ ปัสสาวะ จะเป็นวิธีเบื้องต้นในการประเมินสุขภาพ แต่เมื่อพบสัญญาณผิดปกติเหล่านี้ ควรพาน้องหมาไปพบสัตวแพทย์ทันที:
- สีปัสสาวะเปลี่ยนชัดเจนและไม่หายภายใน 24 ชั่วโมง
- มีอาการอื่นร่วม เช่น เบื่ออาหาร ซึม อาเจียน หรือหอบเหนื่อย
- ปัสสาวะน้อยกว่าปกติ หรือมีความลำบากในการปัสสาวะ
- ปัสสาวะบ่อยผิดปกติ แต่ในแต่ละครั้งออกน้อย
- ฉี่มีเลือดปน หรือมีกลิ่นเหม็นแรงมากกว่าปกติ
สัตวแพทย์อาจทำการตรวจปัสสาวะ ตรวจเลือด หรืออัลตราซาวด์เพิ่มเติมเพื่อหาสาเหตุและให้การรักษาอย่างเหมาะสม อย่าปล่อยให้อาการลุกลาม เพราะหลายโรคสามารถรักษาได้ง่ายหากตรวจพบตั้งแต่ระยะแรก
