โพรไบโอติก – พรีไบโอติก สมการใหม่ของการดูแลกลิ่นในช่องปาก

Highlights

• เปลี่ยนวิธีคิดเรื่องกลิ่นปาก เพื่อนๆ จะเข้าใจว่าการดูแลกลิ่นปากอย่างยั่งยืนคือการ ปรับสมดุลจุลินทรีย์ ในร่างกาย ไม่ใช่แค่การปกปิดกลิ่นด้วยน้ำยาบ้วนปากอีกต่อไป
• เพื่อน ๆ จะได้รู้จักบทบาทของ โพรไบโอติก ในฐานะกองกำลังปราบกลิ่นที่เข้ากำจัดแบคทีเรียผลิตกลิ่น และ พรีไบโอติก ในฐานะ เสบียงสำคัญที่ช่วยให้แบคทีเรียดีเติบโตได้อย่างแข็งแรง
• เพื่อน ๆ จะสามารถเลือกสรรอาหารและโภชนาการที่ถูกต้อง เพื่อนำไปสู่การมีลมหายใจที่สดชื่นอย่างถาวร ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญของการใช้ชีวิตอย่างมั่นใจ

เพื่อน ๆ เคยสงสัยไหมว่า…แปรงฟันก็สะอาด บ้วนปากก็แล้ว แต่ทำไมกลิ่นปากถึงยังวนเวียนกลับมาเป็นปัญหากวนใจอยู่เสมอ จนทำให้เราต้องคอยกังวลและเสียความมั่นใจในทุกการสนทนา นั่นอาจเป็นสัญญาณที่บอกว่า ถึงเวลาแล้วที่เราจะต้องทำความเข้าใจกับ ‘กลิ่นปากเรื้อรัง’ ใหม่ทั้งหมด

กลิ่นปากไม่ได้เป็นแค่เรื่องของอาหารมื้อหนักเมื่อวาน หรือเศษอาหารที่ตกค้างในช่องปากเท่านั้น แต่ยังเป็นสัญญาณที่สะท้อนถึงความไม่สมดุลของระบบนิเวศจุลินทรีย์ ภายในร่างกายของเรา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบริเวณช่องปากและลำไส้

โพรไบโอติก (Probiotics) คือจุลินทรีย์ที่มีชีวิตชนิดดี ที่เมื่อได้รับในปริมาณที่เพียงพอ จะส่งผลดีต่อสุขภาพของเจ้าบ้าน ซึ่งงานวิจัยหลายชิ้นเริ่มให้ความสำคัญกับการใช้ โพรไบโอติก เพื่อลดกลิ่นปาก เพราะพวกมันทำหน้าที่เป็นเหมือน ‘กองกำลังพิเศษ’  ที่เข้ามากู้สถานการณ์ความไม่สมดุลของจุลินทรีย์ในช่องปากและลำไส้

กลไกการทำงานของโพรไบโอติก

• การแข่งขันยับยั้ง พวกมันจะเข้ายึดพื้นที่และแข่งขันกับแบคทีเรียตัวร้ายที่เป็นต้นเหตุของกลิ่นปาก
• การสร้างสารต้านจุลชีพ โพรไบโอติกบางสายพันธุ์ เช่น Lactobacillus หรือ Streptococcus salivarius สามารถสร้างกรดอินทรีย์หรือสารประกอบต้านจุลชีพตามธรรมชาติ ซึ่งช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรียผลิตกลิ่นได้

ตัวอย่างอาหารที่เป็นแหล่งโพรไบโอติก การเสริมโพรไบโอติกไม่ใช่แค่การหาซื้อผลิตภัณฑ์เสริมอาหารเท่านั้น แต่สามารถทำได้ผ่านการบริโภคอาหารหมักดองตามธรรมชาติ

• โยเกิร์ต/นมเปรี้ยว ควรเลือกชนิดที่ระบุชัดเจนว่ามี ‘เชื้อจุลินทรีย์ที่มีชีวิต’ และมีน้ำตาลน้อยที่สุด
  
• กิมจิ ผักกาดดองรสเผ็ดของเกาหลี ที่ผ่านกระบวนการหมักแบบธรรมชาติ
  
• มิโซะ ถั่วเหลืองหมักของญี่ปุ่น ใช้ทำซุปหรือปรุงรส
  
• คอมบูชา ชาหมักรสเปรี้ยวอมหวาน
  
• เทมเป้ ถั่วเหลืองหมักจากอินโดนีเซีย

ถ้าโพรไบโอติกคือ ‘กองกำลังพิเศษ’ แล้ว พรีไบโอติก (Prebiotics) ก็คือ ‘เสบียงชั้นดี ที่ใช้เป็นอาหารสำหรับกองกำลังนี้ พรีไบโอติก คือใยอาหารชนิดที่ร่างกายไม่สามารถย่อยได้ แต่จะถูกย่อยโดยจุลินทรีย์ดีในลำไส้และช่องปาก ทำให้แบคทีเรียดีเติบโตแข็งแรงและทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ตัวอย่างอาหารที่เป็นแหล่งพรีไบโอติก พรีไบโอติกส่วนใหญ่มักพบในอาหารกลุ่มผัก ผลไม้ และธัญพืชที่มีเส้นใยสูง

• กระเทียม, หอมหัวใหญ่, หอมแดง: มีสารอินนูลิน (Inulin) และฟรุกแทน (Fructans) สูง ซึ่งเป็นแหล่งอาหารชั้นดี
  
• หน่อไม้ฝรั่ง (Asparagus): เป็นแหล่งของอินนูลิน
  
• กล้วยดิบ/กล้วยน้ำว้าห่าม: มีแป้งทนการย่อย (Resistant Starch) ซึ่งเป็นพรีไบโอติกชนิดหนึ่ง
  
• ข้าวโอ๊ต, ข้าวบาร์เลย์: เป็นธัญพืชเต็มเมล็ดที่มีใยอาหารสูง
  
• พืชตระกูลถั่ว: เช่น ถั่วเหลือง ถั่วเขีย
• หัวหอมญี่ปุ่น 

บ้วน-แปรงไม่จบ การดูแลที่ยั่งยืนจากภายในคือคำตอบ เราทุกคนถูกสอนให้ดูแลสุขภาพช่องปากด้วยการแปรงฟันและบ้วนปากเป็นประจำ ซึ่งเป็นขั้นตอนที่จำเป็นและสำคัญอย่างยิ่ง แต่สำหรับปัญหากลิ่นปากที่มาพร้อมกับความซับซ้อนของระบบภายใน การทำความสะอาดภายนอกอย่างเดียวอาจไม่เพียงพอ

การดูแลที่ยั่งยืน (Sustainable Self-Care) จึงต้องมุ่งเน้นไปที่การสร้างสมดุลจากภายในสู่ภายนอก นี่คือแนวคิดของ #SelfLove ที่แท้จริง คือการใส่ใจสุขภาพในระดับที่ลึกซึ้งกว่าแค่รูปลักษณ์ภายนอก